7. Beynəlxalq vergi sisteminə inteqrasiya.

Azərbaycanın vergi sisteminin ötən illərdə əldə etdiyi uğurlardan biri də beynəlxalq vergi sisteminə inteqrasiyasıdır. Digər ölkələrin vergi orqanları ilə ikitərəfli və çoxtərəfli əsaslarda qurulan əməkdaşlıq, vergi sahəsində fəaliyyət göstərən nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlarla hərtərəfli işgüzar əlaqələr Azərbaycanın beynəlxalq inteqrasiya siyasətinə uyğun həyata keçirilmişdir. Azərbaycanın vergi sisteminin fəaliyyətinin ötən 12 ildə işlək mexanizmlər üzərində qurulması və innovativ yeniliklərə çevik reaksiyası ilə fərqlənməsi, ilk növbədə, beynəlxalq vergi sisteminə uğurlu inteqrasiyanın nəticəsidir.  2003-2014-cü illərdə digər ölkələrin vergi orqanları ilə ikitərəfli və çoxtərəfli əsasda qurulmuş əməkdaşlıq, habelə vergi sahəsində fəaliyyət göstərən nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlarla işgüzar əlaqələr praktik nəticələrlə zəngindir.

Bu müddətdə Vergilər Nazirliyi ikitərəfli və çoxtərəfli vergi sazişləri şəbəkəsinin genişləndirilməsi, beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığın inkişafı,  beynəlxalq tədbirlərin təşkili, uğurlu beynəlxalq təcrübənin tətbiqi, habelə milli vergi sisteminin dünyada tanıdılması istiqamətində çoxşaxəli tədbirlər həyata keçirmişdir.

2003-2015-cü illərdə 30 ölkə ilə ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması haqqında ikitərəfli müqavilə,  6 ölkə ilə vergi qanunvericiliyinə əməl edilməsi məsələləri üzrə qarşılıqlı inzibati yardım və məlumat mübadiləsi haqqında saziş, 3 ölkə ilə vergi cinayətlərinə qarşı mübarizədə əməkdaşlıq haqqında saziş, 6 ölkə ilə vergi orqanları arasında əməkdaşlıq haqqında sazişlər imzalanmışdır. Ən son İspaniya Krallığı, Vyetnam və Səudiyyə Ərəbistanı kimi dövlətlərlə də bu cür sazişlər imzalanmışdır. Ümumilikdə 48 ölkə ilə ikiqat vergitutmanın aradan qaldırılması haqqında beynəlxalq müqavilələr imzalamış, onlardan 44-ü qüvvəyə minmişdir.

İkiqat vergitutmanın aradan qaldırılmasına dair beynəlxalq sazişlər

Biznes qeydiyyatı sahəsində ixtisaslaşmış beynəlxalq qurumlarla əlaqələrin genişləndirilməsinə çalışan nazirlik 2010-cu ildən Avropada Kommersiya Qeydiyyatçıları Təşkilatının (ECRF), 2012-ci ildən isə Korporativ Qeydiyyatçılar Forumunun (CRF) tamhüqüqlu üzvü olmaqla, hər iki qurumun təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbirlərdə yaxından iştirak edir.

Hazırda Vergilər Nazirliyinin İslam Ölkələrinin Vergi Orqanları Assosiasiyası (ATAIC), İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (ECO), Qara Dəniz İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatı (QDİƏT), Amerika Ölkələrinin Vergi Administrasiyaları Mərkəzi (CIAT), Beynəlxalq Vergi və İnvestisiya Mərkəzi (ITIC) ilə sıx əməkdaşlığı mövcuddur. Eyni zamanda, beynəlxalq maliyyə qurumları - Beynəlxalq Valyuta Fondu, Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası, Dünya Bankı və s. ilə əməkdaşlıq yüksələn xətlə inkişaf edir.

Ötən illərdə nazirliyin təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə Azərbaycanda təşkil olunan müxtəlif beynəlxalq tədbirlər istər ölkənin vergi sisteminin tanıdılması, istərsə də qarşılıqlı təcrübə mübadiləsi baxımından səmərəli olmuşdur. 2003-cü ildə Bakıda MDB iştirakçısı olan dövlətlərin vergi xidmətləri rəhbərlərinin Koordinasiya Şurasının 4-cü iclası, 2007-ci ildə IOTA-nın «Vergi ödəyicilərinə xidmət» İşçi Qrupunun iclası, 2008-ci ildə MDB iştirakçısı olan dövlətlərin vergi xidmətləri rəhbərlərinin Koordinasiya Şurasının 15-ci iclası təşkil edilmişdir.

2010-2013-cü illərdə IOTA-nın «ƏDV fırıldaqçılığının aşkarlanması və qarşısının alınması» İşçi Qrupunun iclası, Avrasiya Maliyyə Ekspertlərinin 7-ci illik seminarı, MDB iştirakçısı olan dövlətlərin vergi (maliyyə) təhqiqat orqanlarının Koordinasiya Şurasının 13-cü iclası, IOTA-nın «Vergi borclarının idarə edilməsi» İşçi Qrupunun iclası, Azərbaycan-Litva İkitərəfli Əməkdaşlıq üzrə Birgə Hökumətlərarası Komissiyanın 2-ci iclası, MDB iştirakçısı olan dövlətlərin vergi xidmətləri rəhbərlərinin Koordinasiya Şurasının 19-cu iclası, IOTA-nın Baş Əlaqələndirici Şəxslərinin 19-cu Forumu, OECD-nin «Çoxmilli müəssisələrin auditi» mövzusunda seminarı Bakı şəhərində keçirilmişdir.

2012-ci ilin fevralında Beynəlxalq Antikorrupsiya Akademiyasının (IACA) nümayəndə heyəti Azərbaycanda işçi səfərdə olmuşdur. Səfər çərçivəsində Vergilər Nazirliyinin Tədris Mərkəzində «Azərbaycan Respublikasında korrupsiyaya qarşı mübarizə: nailiyyətlər və perspektivlər» mövzusunda konfrans keçirilmişdir.

Nazirlik vergitutma sahəsində beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi və tətbiqi sahəsində də bir sıra layihələr həyata keçirmişdir. 2003-cü ildə nazirlikdə Türkiyə təcrübəsi əsasında Telefon Məlumat Mərkəzi yaradılmış, 2005-ci ildə isə Fransa təcrübəsi əsasında vergi orqanlarına test üsulu ilə işə qəbul reallaşdırılmışdır. 2006-cı ildən Türkiyə təcrübəsi əsasında Avtomatlaşdırılmış Vergi İnformasiya Sisteminin, 2008-ci ildə Çili təcrübəsi əsasında ƏDV üzrə elektron hesab-fakturalar sisteminin, 2010-cu ildən Bolqarıstan təcrübəsi əsasında ƏDV-nin vahid depozit hesabının, 2010-cu ildən Serbiya təcrübəsi əsasında nəzarət-kassa aparatlarına məlumatların məsafədən elektron ötürülməsi qurğularının (GPRS) tətbiqi gerçəkləşdirilmişdir. 

2011-ci ilin martından Avropa İttifaqının tvinninq texniki yardım aləti çərçivəsində «Kompüter əsaslı audit sistemi sahəsində Azərbaycan Respublikası Vergilər Nazirliyinə dəstəyin göstərilməsi» adlı tvinninq layihəsinin həyata keçirilməsinə başlanılmış və 2013-cü ilin may ayında başa çatdırılmışdır. Layihənin məqsədi elektron auditin inkişafı  sahəsində texnoloji, metodoloji və insan potensialının beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılmasıdır. Layihənin reallaşdırılması zamanı Vergilər Nazirliyinin əsas tərəfdaşı isə Niderland Krallığının Vergi və Gömrük Administrasiyası olmuşdur. Bundan əlavə, «İnsan resurslarının inkişafı sahəsində Vergilər Nazirliyinin Tədris Mərkəzinə dəstəyin göstərilməsi» adlı tvinninq layihə sənədi 2011-ci ilin dekabr ayında İqtisadi İnkişaf Nazirliyinə təqdim edilmişdir. Hazırda layihə üzrə tərəfdaş ölkənin seçilməsi istiqamətində müvafiq işlər görülür.

Nazirliyin əməkdaşlarının müxtəlif ölkələrdə keçirilən tədbirlərdə iştirakının təmin edilməsi də beynəlxalq əlaqələrin genişləndirilməsinə təkan verir. Beynəlxalq və regional təşkilatların vergi inzibatçılığının müxtəlif sahələrinə dair keçirdiyi  müxtəlif formatlı tədbirlərdə, habelə qarşılıqlı təcrübə mübadiləsinin aparılması məqsədilə təşkil edilən işçi səfərlərdə nazirliyin nümayəndələrinin iştirakı təmin olunur.

Vergilər Nazirliyi mütəxəssislərinin peşəkar bilik və bacarıqlarının artırılması baxımından IOTA və OECD tərəfindən təşkil edilən seminarlar da mühüm əhəmiyyətə malik olmuşdur.