2.Vergi qanunvericiliyi.

 

Sovet dövründən miras qalan vergi sistemində büdcə gəlirlərinin əsas mənbəyi olan gəlir vergisi o dövrdəki məzmunu ilə bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğun gəlmirdi. Bu vergi məhsul istehsalının artımı ilə əlaqədar idi və sanki bazar əməliyyatlarını (qiymət, tələb, təklif, rəqabət və s.) nəzərə almırdı. Ona görə də gəlir vergisini digər vergilərlə - əlavə dəyər vergisi, aksizlərlə əvəz etmək zərurəti yarandı.

9 noyabr 1991-ci ildə «Hüquqi şəxslərin mənfəətindən və gəlirlərin ayrı-ayrı növlərindən vergilər haqqında»,

31 dekabr 1991-ci ildə «Əlavə dəyər vergisi haqqında» «Aksizlər haqqında» Azərbaycan Respublikasının ilk vergi qanunları qəbul edildi.

Vergi sisteminin hüquqi əsaslarının yaradılması sahəsində görülən işlər qanunların, bir sıra normativ aktların qəbulu ilə davam etdirildi. Vergi sistemində mühüm yer tutan «Azərbaycan Respublikasında fiziki şəxslərdən gəlir vergisi haqqında» (24 iyun 1992- ci il) qanun qəbul edildi .

Bu qanunlar təkcə vergi dərəcəsini müəyyən etmək baxımından deyil, vergi təfəkkürü yaratmaq, vergilər haqqında iqtisadi biliklər vermək baxımından böyük əhəmiyyət kəsb etdi. İlk vergi qanunlarında ayrı-ayrı vergi növləri üzrə vergi dərəcələri belə müəyyən edilmişdi: fiziki şəxslərdən gəlir vergisi - 12-55 faiz, əlavə dəyər vergisi - 28 faiz, mənfəət vergisi 35 faiz.